Uzmanından besin takviyesi uyarısı; Koronavirüse yan etkileri bilinmiyor

Günlük hayatta besin takviyelerinin kullanım oranı pandemiyle birlikte arttı. Dr. ÖÄŸr. Üyesi Ayla Ünver Alçay bu artışla ilgili 'Besin takviyelerinin Kovid-19 üzerindeki etkileri ve birçok takviyenin yüksek dozajda kullanımının potansiyel yan etkileri henüz tam olarak bilinmemektedir.  Bu nedenle, gıda takviyelerinin, vitamin ve minerallerin, yüksek miktarda alımından kaçınmak gerekir' dedi.Ä°stanbul Aydın Üniversitesi (Ä°AÜ) Anadolu BÄ°L MYO Gıda Ä°ÅŸleme Bölüm BaÅŸkanı Dr. ÖÄŸr. Üyesi Ayla Ünver Alçay Kovid-19 döneminde alınan besin takviyeleri için 'A, C, D ve E vitamini gibi vitaminler ile çinko, bakır, selenyum ve demir gibi minerallerin saÄŸlıklı bağışıklığın sürdürülmesinde önemli rolleri bulunmaktadır. Kovid-19 pandemisinde bu vitamin ve minerallerin etkinliÄŸi hem bilimsel alanda ve hem de medyada çok geniÅŸ olarak tartışılmaya baÅŸlanmıştır' ifadelerini kullandı.PROPOLÄ°SÄ°N ASTIMI KÖTÜLEÅžTÄ°REBÄ°LECEĞİ DÜÅžÜNÜLÜYORBu süreçte propolisin halk tarafından yaygın olarak kullanıldığını belirten Alçay, 'Bazı uzmanlar propolisteki bazı kimyasalların astımı daha da kötüleÅŸtirebileceÄŸini düÅŸünmektedir. Propolis kullanmak, kanama bozukluÄŸu olan kiÅŸilerde, ameliyat sırasında ve sonrasında kanama riskini artırabilir. Ameliyattan 2 hafta önce propolis almayı bırakmak gereklidir' dedi.'D VÄ°TAMÄ°NÄ° FAZLASI ZEHÄ°RLENMEYE YOL AÇABÄ°LÄ°R''D vitamini de pandemi döneminde sıklıkla kullanılmaktadır' diyen Alçay,  'D vitamini fazlası zehirlenmelere ve böbrek hastalıklarına yol açabilir ve bu nedenle ölçüm yapılmadan gereksiz miktarda D vitamini takviyesi kesinlikle alınmamalıdır. Güçlü bir bağışıklık için,  saÄŸlıklı ve dengeli beslenme ile yeterli dozda vitamin ve mineral alımı oldukça önemlidir. Ancak fazla miktarda alınan takviyelerin saÄŸlığa zararlı olabileceÄŸi unutulmamalıdır' ifadelerini kullandı.'C VÄ°TAMÄ°NÄ° KOVÄ°D-19'DA ETKÄ°LÄ° MÄ°?'C vitamininin vücudun ihtiyacı kadar alınması gerektiÄŸini belirten Dr. ÖÄŸr. Üyesi Ayla Ünver Alçay 'C vitamini, bağışıklık sistemini güçlendirmede ve enfeksiyondan korunmada oldukça önemli bir vitamindir. Yeterli C vitamini alımı yetiÅŸkin ve yaÅŸlı erkekler için 110 mg/gün, kadınlar için 95 mg/gün olarak belirlenmiÅŸtir. Sigara içenlerde bu ihtiyaç artar. Enfeksiyon döneminde vücudun C vitamini ihtiyacı en az 10 kat artmaktadır. Kovid-19 hastalığına yakalanmamak için de kiÅŸinin günlük C vitamini ihtiyacı kadar vitamin alması yeterli olur. Daha fazla C vitamini almak, vücudun daha fazla C vitamini depoladığı anlamına gelmez. Günlük olarak taze sebze meyve tüketen kiÅŸilerde C vitamini eksikliÄŸi görülme olasılığı düÅŸüktür. Bir adet orta boy portakal tüketimi, günlük C vitamini ihtiyacının yaklaşık yüzde 75'ini karşılar.  Alınan takviyelerin prospektüsünü mutlaka okumalı ve gereÄŸinden fazla tüketilmediÄŸinden emin olunmalıdır. C vitamini takviyeleri bazı kemoterapi, radyosyon tedavileri ve kolesterol ilaçları ile etkileÅŸime geçerek bazı yan etkilere sebep olabilir. C vitamininin, koronavirüs enfeksiyonu üzerindeki etkilerinin ne olduÄŸu hala araÅŸtırılıyor. Kritik durumdaki Kovid-19 hastalarında IV (damar içi) yoldan C vitamini vermenin iyileÅŸmeye katkı saÄŸlayacağına dair çalışmalar mevcut. AkciÄŸer hasarı oluÅŸmuÅŸ yoÄŸun bakım hastalarına vitamin C eklenmesiyle ölüm riskinin yaklaşık yüzde 20 azaldığı gösterildi. Kovid-19'un ağır olarak seyrettiÄŸi bireylerde damar içi olarak yüksek dozlarda (10-20 g/ gün) C vitamini desteÄŸinin olumlu etkileri olabileceÄŸi ileri sürülüyor. Yapılan çalışmalarda bahsedilen ve hastalara iyi geldiÄŸi belirtilen yüksek doz C vitamini takviyeleri damar yoluyla ve yalnızca hastaneye yatacak kadar kötü durumdaki hastalara verilmiÅŸtir. Fakat henüz ağız yolu ile alınan yüksek doz C vitamini takviyelerinin hastalığa yardımcı olup olamayacağını gösteren net bir bulgu yok. Aksine ağız yoluyla yüksek C vitamini alımı ishal ve mide bulantısı gibi yan etkilere sebep oluyor' ifadelerini kullandı.BESÄ°N TAKVÄ°YELERÄ° DOKTORA DANIÅžILMADAN KULLANILMAMALIDr. ÖÄŸr. Üyesi Ayla Ünver Alçay, 'Takviye almak bazı riskler taşır. Pek çok takviye, vücutta güçlü etkilere sahip olabilen aktif maddeler içerir. Özellikle yeni bir ürün alırken kötü tepki olasılığına karşı her zaman uyanık olunmalıdır. Bazı takviyeler kanama riskini artırabilir veya ameliyattan önce alınırsa anesteziye cevabınızı deÄŸiÅŸtirebilir' dedi.Tüm takviyelerin herkes için yararlı olamadığını belirten Alçay, 'Bireyler etiketi okumaya özellikle dikkat etmeli ve bir saÄŸlık profesyoneline baÅŸvurarak takviyenin kendileri için uygun olduÄŸundan emin olmalıdır. Takviyeler, saÄŸlıklı bir diyet için gerekli olan tam öÄŸünlerin yerini almamalıdır. Diyet takviyeleri saÄŸlığınız için faydalı olabilir, ancak takviye almak da birçok saÄŸlık riskleri içerebilir' ifadelerini kullandı.BAÄžIÅžIKLIK SÄ°STEMÄ°NÄ° GÜÇLENDÄ°REN ETMENLERDEN BÄ°RÄ° DE DÜZENLÄ° UYKUGüçlü bir bağışıklık sistemi için tavsiyelerde bulunan Dr. ÖÄŸr. Üyesi 'Bağışıklık sistemimizin doÄŸru ve saÄŸlıklı çalışabilmesi için üç önemli unsur vardır. Bunlardan ilki düzenli ve yeterli bir uykudur. Günde 7-8 saat civarı karanlıkta gece uykusunun bağışıklık sisteminin devamlılığı için çok önemli olduÄŸu bilinir. Bir diÄŸer bağışıklık dostu ise yeterli ve dengeli beslenmedir. Her besin türünden yeterli miktarda yapılan, rafine gıdalardan uzak durulan bir beslenme ÅŸeklinin bağışıklık iÅŸleyiÅŸine katkıları kesindir.  Son olarak da bağışıklık katkısı çalışmalarla gösterilmiÅŸ güvenli aşılar. Bağışıklık sistemine bu saydığımız üç etmenin faydaları net bir ÅŸekilde ispatlanmıştır' dedi.'TAKVÄ°YELER SAÄžLIKLI BESÄ°NÄ°N YERÄ°NÄ° TUTMAZ'Dr. ÖÄŸr. Üyesi Ayla Ünver Alçay takviyelerin besinlerden alınan vitaminlerin yerini tutmayacağını belirterek sözlerine ÅŸöyle devam etti: 'SaÄŸlıklı kalmak için her gün çeÅŸitli besin maddelerine ihtiyacımız var.  Bu besinlerin kaynağı önemli.  Takviyelerin yiyeceklerin yerini alması amaçlanmamıştır. Takviyeler meyveler ve sebzeler gibi bütün yiyeceklerin tüm besinlerini ve faydalarını kopyalayamaz ve saÄŸlıklı beslenmenin yerini tutamaz. Genellikle bu vitaminleri, mineralleri ve besinleri gıdalardan almaya çalışmak en iyisidir. Meyveler, sebzeler, balıklar ve diÄŸer saÄŸlıklı yiyecekler, bizi saÄŸlıklı tutmak için birlikte çalışan, bir hapta bulunmayan besin öÄŸeleri ve diÄŸer maddeleri içerir. Bir takviyeden aynı sinerjik etkiyi elde edemeyiz. Çünkü yiyecekler çeÅŸitli vitamin ve mineraller ve ayrıca bir vitamin veya mineral takviyesinde bulunmayan birçok biyoaktif bileÅŸik ve diyet lifi saÄŸlar ve bazı takviyeler vitaminlerin tam olarak emilmesine izin vermez' diye konuÅŸtu.

Bir önceki yazımız olan 'Pandemi döneminde depresyon yüzde 52 arttı' başlıklı makalemizde Depresyon, Haber ve Koronavirüs hakkında bilgiler verilmektedir.